كدام كشور دقيق‌ترين شناخت را از ايران دارد؟

ما ابتدا “آگاهي” و “دقيق ترين” را تعريف مي كنيم. هوشياري يعني درك يك رويداد يا جامعه آن گونه كه هست “نيست”. احتمالاً هيچ ملتي به اندازه انگليسي ها علاقه اي به درك پديده هاي “متفاوت و متناقض” ندارد. دولت انگليس و دانشمند مورد مطالعه داراي ظرفيت فكري براي تشخيص موضوع از روش اعتقادات و آرزوهاي او هستند: او سعي مي كند موضوع را همانطور كه هست درك كند و بدون پذيرش موضوع با استدلال خود. در روند اين دانش ، او نمي خواهد موضوع را تغيير دهد. نظريه تغيير زبان انگليسي بر اساس اين اصل است: چرا ديگران را در اصل تغيير مي دهيم؟ آيا يك هندي يا چيني يا قطري مي تواند وارد دنياي ذهني و عيني يك فرد انگليسي شود؟ آيا تغيير و تحول جامعه اي ديگر هزينه و منابع دارد؟ بنابراين ، انگليسي ها به راهروي پيچ و خم رفتند (هزارتوذهن سوژه با جامعه شناسي و روانشناسي به دنبال كشف و كشف سيستم “اقدام-پاسخ” آن است. او به دنبال خوب و بد ، اشتباه و درست ، عاقل و نادان ، موفق و ناموفق و مشابه نيست. دانش دقيق يعني: شنوندگان چه فكر مي كنند؟ چه چيزي براي او مهم است؟ علت عصبانيت او چيست؟ دليل خوشحالي او چه مي تواند باشد؟ اولويت ذهن او چيست؟ منشأ رضايت و نارضايتي او چيست؟ و شايد مهمتر از همه ، تعريف زندگي موضوع چيست؟ انگليسي سعي مي كند مستقل از ذهنيت خود و با دقت عيني پاسخ هاي قابل اعتمادي پيدا كند ، زيرا تغيير و تطبيق روحيات ، آداب و رسوم ، سنت ها و باورهاي ساير ملل بسيار دشوار و حتي غيرممكن است. هدف از شناخت عميق اجتماعي و رواني موضوع چيست؟ هدف اين است كه دايره اي تشكيل شود كه در آن خود و شنوندگان آن حلقه كلي علايق مشترك را تعريف كرده و آنها را با درصد هاي مختلف درك كنند.

نكته اصلي بحث فوق اين است كه كشوري توانايي درك و تحليل مخاطب را فراتر از تعصبات ، ارزشها و كليشه هاي خود به دست آورده است. استعداد يا ايده هاي پيش آگاهانه فقط ديگران را از طريق لنزهاي خود دچار سردرگمي مي كند. ترسيم دنياي ديگران و اتصال نقاط رفتاري به نقشه بزرگ ذهن يك شخص يا ملت ، خود خاص است. از قديم گفته اند كه جهان دنياي اطلاعات است. اما شايد بتوان كارهاي بسيار مهم تري را انجام داد: پردازش داده ها از اطلاعات برجسته تر است (پردازش داده ها). انگليسي ها از نمايندگي خود اطمينان دارند ، اما وقتي در صحنه بين المللي با اختلاف و درگيري مواجه مي شوند ، مي خواهند آن را در قالب منافع خود هضم كنند. به منظور مطالعه اطلاعات مربوط به كشورها و جريانها ، آنها سيستم اعتقادي خود را تا آنجا كه ممكن است دور نگه داشته و سعي مي كنند مخاطبان را از گوشه و كنار جهان درك كنند. بنابراين ، قرن ها ابتكار بين المللي بريتانيا ، انگليسي ها براي دموكراتيزه كردن ديگران تلاش نكردند. تاريخ كاجار مي گويد سفير جديد انگليس در ايران ، كاشان در حال قدم زدن در بازار بود كه ناگهان دعايي به گوش رسيد. او از مترجم ايراني پرسيد: اين چه صدايي است؟ وي گفت: از مردم براي اقامه نماز ظهر در مسجد دعوت مي شود. او مي پرسد: آيا اين خلاف منافع بريتانياي كبير است؟ پاسخ اين است: نه ، اينها سنت ها و رسوم ديني است. سپس با خونسردي گفت: ما كاري به مناسك نماز و عبادت و مساجد نداريم. اينها مشكلات محلي است. اگر درك و پردازش اطلاعات توسط مخاطبان گمانه زني صرفاً بر اساس فرايند تفكر پردازنده باشد ، تعداد خطاها افزايش مي يابد. باراك اوباما حتي در ماه مه 2016 ، آخرين سال رياست جمهوري خود ، در مصاحبه با مجله آتلانتيك به اشتباهات سياست خارجي و مشكلات پردازش داده ها اشاره كرد. به دليل تكنولوژي ، هيچ كشوري به اندازه ايالات متحده كنترل و دسترسي به كل سيستم بين المللي ندارد ، اما اين دسترسي به اطلاعات لزوماً توانايي پردازش را به دست نمي آورد. اغلب گفته مي شود كه براي پردازش داده ها مدرك دانشگاهي لازم است ، اما داشتن روش بسيار مهمتر از داشتن مدرك است. تمايز بين آنچه و چه چيزي بايد باشد نيازمند مهارت هاي روش شناختي فراوان و همچنين درك عميق نظريه هاي مردم شناسي است. يكي از نمادهاي مردم شناسي براي انگليسي ها اين است كه نبايد دشمن را 100٪ شكست داد زيرا مي تواند در مقطعي از چيزي استفاده كند. از لحاظ نظري ، هيچ مرد يا جامعه اي نمي خواهد به طور كامل شكست بخورد. برخورد با دشمن تخصصي است كه لزوماً با اخذ مدرك يا دكترا به دست نمي آيد. ضعيف ترين روش ، روش كلامي يا مدرن توييتر است. چيني ها دومين كشور قدرتمند بعد از انگليسي ها در برخورد با دوستان و دشمنان هستند. سان تزو مي گويد: وقتي دشمن كار اشتباهي انجام مي دهد ، نبايد اذيت شود. انگليسي ها و چيني ها ساكت ترين سياستمداران و خشمگين ترين خاورميانه هستند. به طور كلي ، عدم اعتماد به نفس ريشه عصبانيت و هياهوي شخصي و سياسي است.

در دوران پس از رنسانس ، بريتانيا و فرانسه 155 بار با يكديگر جنگيدند و حتي در حال حاضر ، شخصاً ، آنها از يكديگر خوب صحبت نمي كنند ، اما منافع مشترك را تعيين مي كنند. در اصل ، مردم و جامعه به سختي مي توانند يكديگر را متقاعد كنند ، اما علايق آنها را به هم پيوند مي دهد. بنابراين ، شايد در تمام متون بشري ، هيچ دانشي مهمتر از شناخت “طبيعت انسان” نباشد. وقتي ديپلمات هاي ايراني به اعراب در خليج فارس مي گويند: شما امنيت خود را خريداري مي كنيد ، اين به دنبال ضعف شناختي است. اولاً ، اين افراد تاريخ نخوانده اند و با مشكلات صد سال گذشته در شبه جزيره عربستان آشنا نيستند. ثانياً ، آنها با ساختار اجتماعي و قبيله اي منطقه ناآشنا هستند و ثالثاً آيا اين كشورها از منابع داخلي براي تأمين امنيت ملي خود برخوردارند كه مي توان از آنها انتظار داشت؟ همين بي دقتي در صحبت كردن ، بسياري از افراد بدبين را به دنبال داشته است. آيا مي توان گفت كه گفتار بيمار و پايبندي به روانشناسي مديريت در پاسخ هاي سياست خارجي ايران حداقل است؟ خواننده محترم ممكن است انتقاد كند كه نتيجه اين بحث حفظ ثبات و عدم تغيير است. پاسخ به اين انتقاد اين است كه تغيير در زمينه شخصي امكان پذير است. تا زماني كه آن زمينه فكري ، اجتماعي و ساختاري آماده و متقاعد نشده باشد ، تغيير رخ نخواهد داد. دولت فدرال ايالات متحده حدود 1،000،000 شركت تابعه دارد ، بنابراين تغيير سياست به كندي انجام مي شود (اينرسي) ، در حالي كه در كشورهايي مانند چين يا روسيه ، تغيير سياست خارجي منوط به تبادل گروه هاي بسيار كوچك و نتايج محاسبه و بوروكراسي است. گسترده نيست. دليل علمي شكست برجام ، آگاهي بازيگران از سيستم بين المللي بر اساس الگوهاي ذهني دروني بود. در عين حال ، عدم آشنايي رسانه هاي داخلي با تاريخ و بافت بين المللي منجر به رقص و جشن هاي اوليه شد. يكي از مباني نظري جنگ و درگيري هاي بي پايان در خاورميانه اين است كه به طور كلي همه مي خواهند مانند ديگران باشند و نمي توانند يك حلقه مشترك تشكيل دهند.

از عبارت “آنچه بايد و نبايد باشد” ، چه مسائلي را مي توان براي سياست خارجي و رفتار بين المللي ايران ترسيم كرد؟ چه منافع مشتركي ايران را به منطقه متصل مي كند؟ در مورد روابط بين المللي امروز ، منطقه گرايي كه به معني روابط اقتصادي گسترده تر است بسيار رايج شده است. اما اين منطقه گرايي به پيش شرط هاي اعتقادات سياسي ، فرهنگي و تاريخي بستگي دارد و به همين دليل ده كشور عضو آسه آن در جنوب و شرق آسيا با روابط وسيع تاريخي ، تاريخي ، اجتماعي ، مذهبي و حتي اقتصادي خود موازي هستند. يك مثال. آمارهاي موفق منطقه گرايي در يك زمان ، جبر جغرافيايي يك كشور را مجبور كرد بدون پذيرش همسايه خود ، مانند كره جنوبي با چين ، با آن ارتباط برقرار كند. اما گاهي كشوري مانند كشورهاي اسكانديناوي به دلايل مختلف در ذهن و قلب همسايه خود را مي پذيرد. به نظر مي رسد عراقي ها كه اشتراكات زيادي با ايران دارند در نهايت احساس راحتي بيشتري با زبان خود دارند. پاكستان تا حد زيادي خود را با اعراب خليج فارس معرفي كرده است. اعراب خليج فارس داراي مراكز مشترك زيادي هستند و داراي چند تريليون دارايي هستند ، آنها انتخاب هاي زيادي دارند و در اعماق ذهن خود ايران را تنها به عنوان يك تعيين كننده جغرافيايي در نظر مي گيرند. حتي جمهوري آذربايجان شباهت هاي زيادي با تركيه و اسرائيل برقرار كرده است. به نظر مي رسد تركيه نيز دائماً به دنبال فرصت است. رويكرد دولت بايدن در هفت ماه گذشته اتحاد خاورميانه به غير از ايران و مديريت آن از راه دور بوده است. ايالات متحده به دنبال ايجاد واقعيت هاي سياسي جديد از طريق ادغام اقتصادي است.

تجربه نويسنده با 114 كشور مشاهدات علمي نشان مي دهد كه هند ، مصر و ژاپن سه كشور هستند ، هرچقدر هم كه امروز درباره ايران اطلاعات داشته باشند ، آنها واقعاً ايران را در سطح حاكميت و در سطح مردم مي شناسند. آنها خود را مي پذيرند و ايران و ايرانيان را تمدن مي دانند ، هر چند كه در حال حاضر به دليل فشارهاي غربي از خود فاصله مي گيرند. اما در سطح منطقه اي ، ايران كشوري بسيار خاص و غريبه است و نتوانسته منافع خود را با كشوري ببندد. به همين دليل است كه به راحتي مي توان تحريم ها را اعمال كرد زيرا منافع استراتژيك يك كشور را ندارد. همانطور كه اين نويسنده در كتابي درباره سياست خارجي ايران در ايران 1 توضيح داده است ، به نظر مي رسد مهمترين منبع امنيت و حاكميت ملي در خاورميانه گسترش روابط اقتصادي و تجاري گسترده است و هندي ها در حضور آنها ميليون ها دلار درآمد دارند. سال توسط اما از لحاظ نظري و شناختي ، گسترش چنين روابط اقتصادي در منطقه بدون كاهش تنش در روابط بين الملل امكان پذير نخواهد بود. اگر هدف كارآيي و ثبات در زندگي مردم ايران باشد ، اهميت سياست خارجي در تدوين اين دكترين مي تواند به 70 درصد برسد. بنابراين ، براي هر سياستمدار ، نويسنده يا رسانه ، دانش بين المللي از آنچه واقعي است براي آينده ايران بسيار مهم است.

در خاتمه ، 15 كشور به ترتيب بر اساس عمق شناخت ايران ، فرهنگ ايران ، جامعه ، سياست و روانشناسي فهرست شده اند. اين بخش بر اساس تحقيقات علمي و مشاهدات صدها كنفرانس بين المللي نويسندگان در 25 سال گذشته به عنوان دانشجويان روابط بين الملل است:

گروه الف (دانش منحصر به فرد)

گروه B (دانش عالي)

گروه P (دانش متوسط)

گروه T (دانش ضعيف)